Сахабактисубтил пробиотигы киэнник туьаныахха

Кун   аайы   улаханнык   кэпсэммэккэ,  элбэх  улэни  тэрийэн,   улэлии  олорор республика  практическай    ветеринарнай   сулууспалара,   кинилэр  ортолоругар   улэлии  олорор  Уус-Алдан  улууьун  ветеринарнай   сулууспатын  улэьиттэрэ,  Саха  сиринээги  Тыа  хаьаайыстыбатын научнай   чинчийэр  института  олохтоох  айылга  почваларыгар  баар Bacillus subtilis  диэн  бактерия  көрүҥнэрин ( штамнарын)  киэнник  үөрэтэн,  хас   да  араас  пробиотиктары  онорон  таьаарбытын,  сурдээгин  сэргээбиппит.Бу  пробиотиктар  күн аайы  баар,  көстөр  ыарыыларбытыгар  көмөлөһөр  толору   кыахтаахтарын  ордук  сэнээрбиппит.  Ол  курдук   ыччат  сүөһү   ис-үөс   ситимин     ыарыытыгар,  эндометрит,   мастит,  сылгы  хабарҕаһыт   ыарыытыгар,  иринэлээх  аһаҕас  баастары  эмтээһиҥҥэ,  обмен  веществ  кэьиллиитигэр  уонна   туунуктээх   оту  сиэһиннэ  тэллэй  дьаатынан  сүһүрдүүнү  аччатарга,  окко  таргатан  кутуунан  сылгы,   сүөһү  иммунитетын  күүһүрдүүгэ  курдук   эмтиир-сэрэтэр  үлэбит    көрүҥнэригэр   туһалаах  буолуогун  ордук  тоһоҕолообуппут.

2012-2013 сылларга Республикабыт  тыатын  хаьаайыстыбатын  министерствотынан  убулэнэн,  Сахабактисубтил  пробиотигы  сана  торуоххэ  уонна эмтиир-сэрэтэр   үлэлэргэ   туттарга  анаммыт  улахан  дьаьаллар  кэлбиттэрэ.  Биьи  улууспутугар   үөһэ  этиллибит   сылларга  барыта  2000 доза  кэлэн,   ветеринарнай   учаастактарынан,  пууннарынан  түҥэтиллибитэ.Ити сылларга форма-2 вет  сыстыгана  суох  ыарыылары  эмтээһини  көрдөрөр  отчуокка  көстөрүнэн,  2012  уонна  2013  сылларга  барыта   4032  төбө  сүөһү  ыалдьыбыта   регистрацияламмыта,    ол  иһиттэн  2104  төбө  сүөһүгэ    оһоҕос-куттах  ситимин   ыарыыта  регистрацияламмытыттан,  1176 төбө  саҥа  төрүөх  ньирэйдэр   ыалдьыбыттара,   үксүн   сыптарыйан,  салгын   хааттаран,  куттаҕа  моһуогуран  ыалдьаллар. Улахан  уонна  ыччат  сүөһүлэр  ханныларынан,  оһоҕосторунан  моһуогураллар. Ону  кытта  тэҥнэ  сөтөл,  тымныйан  ыалдьыы390  түгэнэ,   ол  иһиттэн  276 төбө  ньирэйдэр ыалдьаллара  уонна   обмен  веществ   кэһиллэн, уопсай  туруга  мөлтөөн,  ыччат   сүөһү  369   төбө  булуллубутуттан,  47  саҥа  төрүөххэ  көстөр. 611  мастит  түгэнэ уонна  ыараханнык  төрөөһүн,  послед  хаалыытын  түмүгэр  ынах,  биэ   төрүүр-ууһуур  органнарын  584      ыарыыта  регистрацияламмыта.   Итинник түбүктээх   сыстыгана  суох  ыарыылары  эмтии-томтуу  олорор  сулууспага  икки  сыл  устата     2000   доза   Сахабактисубтил  пробиотига  кэлбитин  25  учаастактарга,  пууннарга4-түү   флакону(800 мл)  түҥэтиллибитэ. Онон  хас  биирдии  учаастактар,  пууннар  заведующайдарыгар    уопсай  балаьыанньаны   көрөн  тутталларыгар  сүбэлээбиппит.  Сүөьү  хаһаайыттарыгар  кэпсээн,  элбэх  тэрээьин  улэлэр  тэриллибиттэрэ,  ол курдукордук  сана   мөлтөх  төрүөххэ  уонна  биирдиилээн   ыалдьыбыт  сүөһү   диагноһынан көрөн   тутталларыгар  ыйыллыбыта.  Сахабактисубтил  пробиотик  туттуу   рекомендациятынан   ыалдьыбыт  сүөһүгэ  10  мл  раствору  туттууттан  сагаланар   уонна   ыарыы  аайы  тус-туспа   буолар.  Онон  учаастактар,   пууннар  үлэһиттэринэн   ылбыт   800  мл  пробиотик  суурадаһынынолох   агыйах   ыарыьах   сүөһүнү  эмтээһиҥҥэ    тутуллубута  эрээри,  улэһиттэрбит   кэтээн  көрүүлэрин  түмүгэр   Сахабактисубтил  пробиотик    туһалаага,   көмөлөһөрө   тута  биллэн,   ветеринарнай   специалистар  ортолоругар   уонна   сүөһүлээх   дьоннор  сэнээриилэрин  ылбыта.

Ол курдук   Сыырдаахтаагы  ветеринарнай   учаастак  заведующайа  Лебедева  Лидия  Гаврильевна  бииргэ    үлэлиир   коллегаларын     кытта   бэриллибит  800  мл  пробиотыгы  15  мөлтөх  сыптарыйбыт    саҥа  төрүөх  ньирэйдэргэ  дизбактериоьы   профилактааһыҥҥа  10-нуу  мл  иккилиитэ  иһэрдэри,     13   төбө    обмен  веществ  кэһиллиилээх,   ырыганнаабыт     ыччат   сүөһүнү   эмтээһиҥҥэ   10-нуу  мл  үстүүтэ  биэрэн  туттары   уонна   5  төбө  убаьа  хабарҕаһыт  ыарыытыгар   ыалдьыбыттарын  5-тии  мл   муннуларыгар   иккитэ  кутан   эмтээн  үтүөрдэри   ситиһэллэр.  Лидия  Гаврильевна    пробиотыгы   туттуу   кэннэ,  олох  сотору   туһалыыра  биллэр  эбит  диэн  бэйэтэ  кэтээн  көрбүтүн  сөҕөн  кэпсиир.

Өнөрдөөҕү  ветеринарнай  учаастак  заведующайаАфанасьева   Анна  Федоровна  кэпсииринэн,  тыырыллыбыт  800  мл  Сахабактисубтил   пробиотигы  мөлтөх   саҥа  төрүөххэ   уонна  ырыганнаабыт  ыччат  сүөһүлэргэ,  тыйдарга    10-нуу  мл  иккилиитэ туттаннар  ол  саас ыччат   сүөһү  өлүүтэ-сүтүүтэ биллэ  аччаабыт.  Сүөһүлээх  хаһаайыттар  сүрдээҕин   сэҥээрэн,  бу  кэккэ  сылларга  бэйэлэрэ  быһаччы   институттан   ылан  тутта  олоробуттар.Ол  курдук  2015  сылга  600  мл  Сахабактисубтил   пробиотыгы  ылан  18  ньирэйгэ  уонна  кулунчукка   обмен  веществ   кэһиллиитин   уонна  ырыганнааһыны   утары  эмтээһиҥҥэ  туттубуттар.  2018  сылга  12  тыйдар  туруктара    мөлтөөннөр  хаһаайыттар  800  мл  пробиотигы  институттан  ылан  иһэрдибиттэрэ,  кыстыгы  бэркэ  туораабыттара.  Онон  биһиги  нэһиэлэк  дьоно  Сахабактисубтил  пробиотигы  бэркэ  билэллэр    уонна  өссө  дэлэйдик  туттуохтарын,  куруутун  харчы  боппуруоһугар  тиийэн  иннэ  тураллар  диэн  түмүктүүр   Анна  Федоровна.

Танда  уонна  Суотту  ветеринарнай  учаастактара   ылбыт  800-үү   мл  пробиотиктарын  бэйэлэрин  дэриэбинэлэригэр  баар  улахан  хаһаайыстыбаларыгар  Танда (СПК) тыа  хаһаайыстыбатын  производственнай  кооперативыгар   уонна  Лена (КП)  коллективнай  производственнай  хаһаайыстыбатын  саҥа  төрөөбүт  ньирэйдэригэр   ис  ыарыытын  профилактикалааһыҥҥа,    эмтээһиҥҥэ   тутталлар  уонна    ньирэйдэр  тута  сэргэхсийии  бөҕө   буолан,  биһи  улэһиттэрбит  сүрдээҕин  сэҥээрэн,   тустаах  хаһаайыстыбалар   салайааччыларыгар   эбии  ылан  туттарга  рекомендациялыыллар.Ол  сыл    Танда  СПК   салайааччыта   Хомподоев  Н.С.   400  мл   уонна  Лена  КП  салайааччыта  Портнягин  И. С.   1500  мл  Сахабактисубтил   пробиотигы  булан  аҕалан,  элбэх  төрүөххэ  тутталлар,  сайылыкка  этэҥҥэ  көһөллөр.  Улахан  хаһаайыстыбалар  кыһалҕалара   элбэх  буолар,  онон  кэнники  сылларга  үбүлээьинэ  кыаттарбакка,   Сахабактисубтил  пробиотигы  туттуу  мөлтөөбүтэ.

2013 сылтан  Сахабактисубтил  пробиотигы  убулээьин  республикабыт  тыа  хаһаайыстыбатын  министерствотынан   тохтотуллар.  Сүөһүлээх дьон  сөбүлээн, өссө  мөлтөх  сылгыны,  убаһаны  аьатыыга  туттан көрөн,  элбэхтик  ыйытар,  көрдүүр  буолбуттара. Биһи  ЯНИИСХ  институтугар  быьаччы  тахсан   атыылаһалларыгар   рекомендация  биэрэн,  кэккэ  сылларга  биирдилээн  дьон  атыылаһан  туттубуттарын  туһунан  истэ-билэ  олорбуппут  эрээри,   төһө  пробиотик  ылыллыбытын  этэр  кыахпыт  суох.

Олохтоох  ветеринарнай   сулууспанан  көрөн-истэн  олорор  улууһун  сиригэр-уотугар  сыстыганнаах   уонна  элбэх  төбөнү  хабан  тарганар  сыстыгана  суох   ыарыылар  турбаттарын   туьугар  оноьуллар  тэрээһиннэр  оноһуллубуттарын   үрдүнэн,   биһигиттэн  тутуллубат   элбэх  итэҕэс  тэрээһиннэр    тагыстахтарына,   хомолтолоох  да  мүччүргэннээх   да  балаһыанньалар  буолааччылар. Биир  оннук  түгэни  ахтан  ааьарым  тоҕоостоох  дии   саныыбын.

2013  сыл  сэтинньи 23-26  күннэригэр Уус-Алдан  улууһун  Арыылаах  дэриэбинэтигэр  сабыс  саҥа  тутуллубут  животноводческай  комплексыгар  Бурятияттан  150  төбө  красно-степной  боруода  ынах  сүөһүлэр  кэлбиттэрэ. Кыстык  сагаламмыт  кэмэ буолан, сүөһүлэр  тута  комплекс  хотонугар  киирбиттэрэ  уонна  бааллыбат  буолан  икки улахан  группага  арахсан  хааллыбыттара,   карантин   тэрээһиннэрэ  сагаламмыта.

Улахан тымныылар  түһэн  барбыттара,  комплекс  ситэ  оноһуллубатах  итэҕэстэрэ   биллэн,  уунан хааччыйыы,  сүөһү  саагын  хомуйуу   тохтуу-тохтуу  барбыта,  үлэһиттэр  тиийбэттэрэ,   сүөһү   аһылыгын  хаачыстыбата  мөлтөгө   барыта  түмүллэн,  төрүү  турар  сүөһүлэр  туруктарын  хамсатан,  сана  төрөөбүт  ньирэйдэрбит   ыалдьан  барбыттара.

2014  сыл  ахсынньы  24  күнүгэр  барыта  151  төбө  төрүөх ( 2013 сылга 28 төбө,  2014  сылга  123 төбө,  2014  сыл ахсынньы  ыйга 3  төбө  бэйэбит  сиэмэлээбит  сүөһүлэрбит)  төрөөбүтүттэн  30  ньирэй  ыалдьан  өлбүттэрэ  уонна  9  улахан  сүөьү  араас  биричиинэнэн  эмиэ  туораабыттара.  Онон   сыл  түмүгэр  146  төрүөгү  ылбыттара.

Бу  146  төрүөх  тыыннаах  хаалалларын  туһугар,  элбэх  тэрээһин  улэ  барбыта. Биьи  сулууспабыт  сыстыганнаах  ыарыы  турбатын  туьугар,   элбэх  улэни  тэрийбиппит,  билигин  кистээбэккэ  куускэ  этиниэхпитин  сөп. Өлбүт  ньирэйдэртэн  ылбыт  патологическай  материаллары  улуус  ветеринарнай  лабораториятыгар  өрүү  чинчийэ  олорбуппут.  Киьи  дьиксиниэх  эшерихи  коли,  цитробактерферинда,  клипсиеллатерригенс  бактерияларын  була  олорбуппут. Ыалдьар  ньирэйдэрбит  сыптарыйаллар,  сөтөллөллөр,  сүһүөхтэрэ  иһэн  көйөн тахсар  этэ.  Өлбүт  ньирэйдэри  аһан  көрүүгэ үксүгэр   куттахтара,  оһоҕосторо,  тыҥалара  ириҥэлээх  гемогарическай  воспалениелаах  буолаллар. Ол эрэн  колибактериоз,  сальмонеллез,  диплококковой  инфекция курдук  ыарыылары  бактериологическай  чинчийии бигэргэппэтэгэ.  Якутскайдаагы  республиканскай  ветеринарнай испытательнай  лабораторияга  эмиэ  тэҥнэ  патологическай  материал  ыытан чинчиттэрэ  олорбуппут,  кинилэр  эмиэ  инфекционнай  ыарыы  суох  диэбиттэрэ.

Эмтиир  улэбитигэр  дьэ  бутуурдаах  уонна  ыксаллаах  балаьыанньа  уоскээбитэ. Бэйэбитигэр  баар  туттуллуон  сөптөөх  антибиотиктарынан,   витаминнарынан, раствордарынан  эмтии  олорбуппут,  күүстээх  текущай  дезинфекциялары  оҥорбуппут. Хааннарын,  ууларын,  отторун, уотурбаларын  биохимическай  исследованиенан  хонтуруоллаан   олорбуппут.  Улахан  ынахтарга  20  төбөлөөх  контрольнай  группа  тэриллибитэ,  2013  ахсынньы    ыйга  уонна  кулун   тутар  саҥатыгар   2014   сылга   20  төбөбүтүн  биохимическай  чинчийиинэн   тэҥнээн  көрбүппүт,   чинчийэр  бары  показателларбытыгар  белокка,  каратиҥҥа,  кальцийга,  фосфорга   улахан  намтааһын,  таҥнары     түһүү  бэлиэтэммитэ. Ол курдук  каратин  норманан  0.4-1.0  мг бырыһыан  буолуохтааҕын  0,14-0,18  мг  бырыһыан,  итинник  курдук  намтааһын  20  төбө  ньирэйбит  хааныгар  эмиэ  көстөрө.  Ыксаллаахтык  элбэх    тэрээьин  улэни  ыыппыппыт.  Ол курдук     55   ящик   фелуцен  диэн  витаминно-солевой  туустары  салаттарбыппыт,  мөлтөх  172 төбө  сүөһүлэргэ  витаминизация,    113  төбө   ньирэйгэ  селенизация  оноро    олорбуппут  туһалаабыта  дии  саныыбын.  Ол  эрэн  ыалдьар  ньирэйдэрбит  өрүттэн  испэтэхтэрэ.

Уопсай  сүбэнэн,  суһаллык  бииргэ  үлэлии  олорор   Саха  сиринээҕи   Тыа  хаһаайыстыбатын  научнай-чинчийэр   институтун  ветеринарияга  салаатын  салайааччытыгар  профессорбытыгар  Неустроев  Михаил  Петровичка  эрийэн,  уопсай  балаһыанньаны  билиһиннэрбитим.  Михаил  Петрович  миигин  сэрэппитэ,   вируснай инфекционнай  ринотрахеит  ыарыыта    көбүөн  сөп,  ити ыарыыны  үксүгэр    сүөһүлэр  илдьэ   кэлээччилэр   уонна  иммунитеттара  хамсаата  да  тахсан  кэлээччи  диэн.  Онон антибиотигынан  эмтээһини  кытта   тэннэ,   иммунитеты   көтөгөр   пробиотик  туттуохха  наада,   биһи  көмөлөһөн      Сахабактисубтил   пробиотик  ыытыахпыт  диэбитэ.Инструкцияны  тутуһан  туттун,  кытаатын  диэбитэ. Олох  тургэнник  барыта  300   доза    (3 л)      Сахабактисубтил  пробиотик  ыыппыттара. Сүөһүлээх  тэрилтэбит  ООО  Быйан   780  дозаны  эбии булан  биэрбитэ. Ыалдьа   турар  90  ньирэйбитигэр  иһэрдиини  сагалаабыппыт.  Уонча  хонук  иьинэн,  киьи  сөҕүөх,   ньирэйдэрбит  сэргэхсийэн  барбыттара,  сайылыкка  тахсарбытыгар    ыалдьыбыт  90  ньирэйбититтэн   барыта  5  эрэ  ньирэйи  сүтэрбиппит. Онон  иһэрдибит  Сахабактисубтил  пробиотикпыт   көмөлөспутэ  мөккүөрэ  суох   олох  чуолкай  уонна  маннык   туһалаах  пробиотигы  айбыт  Саха  сиринээҕи  Тыа  хаһаайыстыбатын  институтун  сотрудниктарыгар,  коллегалабытыгар  махталбыт  улахан.

Бу   кэнники   уонча   сыл  устатыгар   үүт  туттарыытын  боппуруоһугар,   улахан   эппиэттээх   бактериологическай   чинчийиилэри   оҥоро  олорор   сулууспа  быһыытынан,  үүт   хаачыстабатын  тупсуутугар  кэккэ   санаалар   уонна  кыахтар  баалларыгар  тохтуохпун  баҕарабын. Сылын  аайы   үүт   туттарыы   кэмигэр,      мастит   ыарыыта  арахсыбат,   туттарар  үүккэ  мастит  бактериялара  көстөн,   быстах  кэмҥэ  хааччахтааһын,  эмтээһин,  хаттаан  лабораторияга   чинчиттэрии    элбэх  сыраны,   бириэмэни   ылар,   былааннаах   үүт  туттарыыта  тардыллар   уонна   үүппут  хаачыстыбатыгар   эмиэ  куттал  үөскүүр. Сылга  сайын  үүт  тутарыытын  кэмигэр  200-тэн  тахса  ынах  маститтыыра  регистрацияланар  этэ,  ол  курдук 2013 сылга 276,  2014  сылга  246,  2015  сылга  209  ынах  ыалдьыбыта  бэлиэтэнэр.  2019 сылга 129  мастит  түгэнэ буолбута. Сылын  аайы  ынах   маститынан   ыалдьара  аччаабыт  курдук  көстөр  эрээри,  сыллата  үүт  туттарар  дьон  да,  ынах  да  ахсаана  аччаан  иһэрэ   мастит   показателин  намтатар.  Онтон  бу  элбэх  ночооту  аҕалар  мастит  ыарыытыгар     Сахабактисубтил  пробиотик   ТНП-3  ДЕП   штамма   сүрдээҕин  көдьүүстэгэ  дакаастанан   турар.   Этиллибит  пробиотикпыт   дэлэй  согустук  үбүлэнэн,  эмтиирбитигэр  кэччэйбэккэ  туттарбыт   эбитэ  буоллар,  учугэй  түмүктэр  баар  буолуо  этилэр.

Күн  бүгүн  маститтаабыт  ынаҕы  эмтииргэ  куустээх,   пролонгированнай   действиялаах  антибиотиктары   3-5   күн   туттарбытыгар  күһэллэбит.  Үс  хонугунан   эмтэммит  сүөһү   маститын  миэстэтигэрэкспресс   методынан   бэрэбиэркэлээн   көрөбүт,  өскөтүн   положительнайы   көрдөрөр  буоллаҕына  эмтээһин  өссө  салҕанар.   Бүтэһик  антибиотигы  ынах  синньигэр  биэрбит  куҥнүттэн   7-8  кун  ынах  үүтэ  уопсай   үүккэ  холбоммот,   лабораторияҕа  антибиотик  баарыгар-суогар   проверкаҕа  киирэр,  үүтэ  мастита,  антибиотига  суох  буоллагына  холбонор.  Онон  маститынан  ыалдьыбыт  сүөһү  үтүөрэн,  үүтэ  туттарыллар  буолуор  диэри  барыта   ортотунан  10-12  күнү  сүтэрэр.

Сахабактисубтил   пробиотик  ТНП-3 ДЕП  диэн  штамма  маститтаабыт  ынаҕы  эмтииргэ эмиэ  бэркэ   туттуллар.   Антибиотик  тэҥҥэ  туттуллубат,   ынах  ыалдьыбыт  синньин  эмиийин  каналынан  5  мл  пробиотик  убаҕаһын   3-5  күн  бэриллэр.  Эмиэ  3  хонон  баран,   ынах  ыалдьар   синньин  үүтэ   мастикка   миэстэтигэр    экспресс   методынан  хонтуруолланар. Өскөтүн  өссө да  положительнайы,  сомнительнайы  көрдөрөр  буоллагына  салгыы  эмтэнэр.  Онтон    положительнайы  көрдөрбөтөҕүнэ,   ынах  үүтэ     ырааһырыытыгар  1-2  хонук бэриллэр   уонна   тута  уопсай  үүккэ   холбонор. Онон  маститынан  ыалдьыбыт  сүөһү  эмтэнэн,  үтүөрэн,  үүтэ  туттарыллыар    диэри  барыта  5-7  кун  барар.Онон  ынах  маститын  икки  методынан  эмтээһин  хонуктарынан  эрэ  араастаһар  буолбатах,   манна   куттала   суох  ыраас  үүтү  ылааһын   суолтатта  күүскэ  туруохтаах  уонна  практическай  ветеринария  үлэһиттэринэн  Сахабактисубтил  пробиотига  киэҥник  тутталларыгар   кыах  бэриллиэхтээх.

Ынах  синньин  ыарыытын  эрдэттэн  сэрэтиигэ  бу  пробиотик  эмиэ  тутуллуон   сөп  эбит.  Ол  курдук  ынах  уолуон  2  нэдиэлэ  иннинэ  синньин  эмиийин  каналларыгар  5-тии    мл  пробиотик   убаҕаһын  бэриллэр.  Онтон  иккистээн  ынах  төрүөн  15-30  хонук  иннинэ  бэриллэр.  Бу  методы  хаһаайын  учугэйдик  кэтиир  сүөһүтүгэр  туттуон  сөп.

Уөһэ  этиллибиккэ   ологуран,   түмүктүүр   санаалары  эттэххэ,   практическай  ветеринарнай  сулууспа  үлэһиттэринэн   биир   эрэ   көрүҥ   Сахабактисубтил   пробиотигы    туттан  көрөн  олорор  курдукпут   эрээри,    улаханнык  сэҥээрэбит.    Дьиҥэр  дэлэй  согустук   үбүлэнэн,   элбэх  объем   пробиотик  кэлэрэ  буоллар,   күннэтэ  эмтиир-томтуур  практикабытыгар,  куустээх  антибиотиктары  солбуйан  туттан,  учугэй  түмүктэри   ыларбыт  саарбаҕа  суох.  Бу   билигин  күн   аайы  куттала  суох  экологическай  ыраас  аьылыгы  ( үүтү,  эти ) сүөһүттэн,   сылгыттан  ылыыга  тэрээһиннэр,   кэпсэтиилэр  буола  турар  кэмнэригэр,   бэйэбит  республикабыт  Тыатын  хаһаайыстыбатын  научнай  чинчийэр института  сүҥкэн  ситиһиилэрин,   пробиотиктары  айыыга   Российскай   Федерация   12  патенын   ылбытын   кэннэ,  биһиги   тыа   дьоно-сэргэтэ  уонна  күн  аайы  үлэлии  сылдьар    практическай   ветеринария   үлэһиттэрэ   олохтоохтук   улэбитигэр, күннээги   олохпутугар    туттубаппыт   олус  хомолтолоох.  Бу  боппуруоһу  дириҥник   ыраҥалаан  көрдөххө,  саха  норуотун  кэскилэ   уонна  республикабыт   тыатын  хаһаайыстыбатын  аан  дойду  таьымыгар   тахсар   инникитэ  буолар.     34-с  сылын  ветеринарнай  сулууспага  үлэлии  сылдьар  киһи  быьыытынан,   республикабыт  тэбэр  сүрэҕэр  Якутскай  куоракка  баар  крестьянскай  рынокпыт,     бэйэбит   дьоммут  оҥорон  таһаарбыт  экологическай   өттүнэн  ыраас  астара-үөллэрэ  атыыланар  түһүлгэтэ,  үп-харчы   эргийэр   сирэ,   саха  киһитэ  рыночнай  сыһыаннаһыыга  үөрэнэн,  кынат  үүннэрэн,   аан  дойду   түһүлгэтигэр  тахсар   сүҥкэн   аартыга  буолуон  баҕарабын.  Онно  аспыт-үөлбүт  хаачыстыбата  тупсарын   туһугар  айа-тута,  үлэлии   олорор   учуонайдарбыт   кэскиллээҕи   айбыттарын,  олоххо    күүскэ  киллэрдэххэ,   элбэх  ситиһии   кэлэрэ  саарбаҕа  суох.  Онтон  биьиги  практическай  ветеринарнай  сулууспа  үлэһиттэрэ  туора  туруохпут   суоҕа  дии  саныыбын,  саҥаны  кэскиллээҕи   онорого  өрүү  бэлэммит.

 

Ууст-Алдан улууьунветеринарнай

управлениятын начальнигынан улэлээбит (2001-2019 сс.).

Саха сирин тыатын хаьаайыстыбатын туйгуна, ветеринарнай врач

Васильева Ирина Ивановна

Вам может также понравиться...